Dlaczego on się nie angażuje?

Na początek warto sobie odpowiedzieć, o jaki brak zaangażowania chodzi. Czy kiedy myślę o drugiej osobie, że się nie angażuje, to mam myśli to, że nie chce zbudować ze mną relacji? Czy raczej to, że w tej relacji on się wycofuje i w niej nie uczestniczy?

W tym artykule znajdziesz różne postawy mężczyzn względem związków, omówienie ich przyczyn i sporo dodatkowych materiałów, z których możesz skorzystać, aby lepiej zrozumieć tę trudność.

Jeżeli któraś z tych postaw prowadzi do kłótni w Waszej relacji i nie wiesz, jak dojść do porozumienia z partnerem/partnerką – dołącz do newslettera i pobierz bezpłatny poradnik „Sztuka rozmowy z partnerem”

Zacznijmy od początku. Trudność z zaangażowaniem się w relacje ma bardzo głębokie korzenie. Chcę krótko zaznaczyć, jak wygląda taki proces stawania się niezaangażowanym mężczyzną i co na to wpływa.

Proces dojrzewania to seria następujących po sobie etapów. Etapy te często nie są linearne, bardziej przypominają spirale. Różni badacze identyfikują różne etapy tego rozwoju i różną ich ilość.

Jedno wiemy na pewno – budowanie tożsamości trwa całe życie. Rozwój psychiczny mężczyzn ma poszczególne etapy, jednym z nich jest etap, gdy jesteśmy bliżej matki, albo bliżej ojca.

To się zmienia.

W psychologii mówi się o „wyrastaniu z ojca i matki”.

Dziecko czasem jest bliżej, czasem dalej od danego rodzica. Z jednym łatwiej się identyfikować, z innym trudniej ze względu na osobiste doświadczenia jego rodziców. Podobnie jest też proces separacji.

I tutaj jest bardzo wiele czynników, które mają znaczenie dla dalszego naszego rozwoju. Po pierwsze pokazuje to, jak dany etap w życiu przebiega, ale też co może pójść nie tak.

Warto to wiedzieć, nie tylko w związku z trudnościami pojawiającymi się w związku. Warto to wiedzieć, by móc szukać tego, z czego wyrośliśmy i co do relacji wnosimy. Z pewnością warto też rozumieć te aspekty, będąc samemu rodzicem. Pozwoli to być uważnym na te szczególne sytuacje.

Wszystkie newralgiczne momenty i sytuacje omówiłam w podcaście „Rozwój psychiczny – etap ojca i matki”, do którego serdecznie Cię zapraszam.

Nasze trudności w relacjach wynikają z wielu źródeł. Sporo mówi się o stylach przywiązaniach. Zresztą poczytasz o nich również na mojej stronie w specjalnie dedykowanych artykułach z serii o stylach przywiązania.

Jednak niewiele mówi się o konkretnych postawach każdego z rodziców. Postawy te wpływają na rozwój dziecka. W zależności od tej postawy, zarówno ojca jak i matki, oraz ich wzajemnego wpływu na siebie, kształtują się charakterystyczne postawy względem związków.

Aby dobrze zrozumieć, o czym mowa, przygotowałam podcast. Omawia on relacje z matki i syna. Uwzględniam w nim omówienie różnych postaw matki i wpływu tej postawy na dorosłe życie syna. Znajdziesz tam informacje o matce:

• matka chłodna i krytyczna
• matka nieobecna
• matka ambiwalentna
• matka odrzucająca
• matka wywołująca poczucie winy
• matka idealna

Relacja syna z matką, która kwalifikuje się do dowolnego z wyżej wymienionych typów, może w szczególny sposób powodować jego wycofanie i brak zaangażowania w relacji z kobietą.

Jeśli więc sam jesteś wycofującym się partnerem, albo żyjesz z wycofującym się partnerem, ten materiał może pokazać Ci, jakie schematy z przeszłości wpływają na wycofanie.

Brak zaangażowania czy wycofanie po części jest problemem wynikającym z relacji pary. Jednak w zdecydowanej większości wynika to z trudności z wczesnych doświadczeń. Tam znajdują się najważniejsze blokady.

O wszystkim posłuchasz w podcaście „Problemy mężczyzn wynikające z relacji z matką.”

To nie jest jednak tak, że tylko matka determinuje rozwój dziecka. Nie wszystko w życiu dziecka zależy od matki. Oczywiście wpływ mają czynniki osobowościowe, społeczne. Wpływ ma też ojciec.

Jego postawa, zwłaszcza jeśli chodzi o syna, jest kluczowa. I podobnie, jak w relacji z matką, postawa ojca względem samego dziecka, ale też postawa ojca względem matki ma ogromny wpływ na to, jakie wzory zostaną przekazane dziecku o relacjach.

Wiele rzeczy na różnych etapach może pójść nie tak. Ważne jest też to, co ojciec wyniósł od swojego ojca i jak bardzo to determinuje jego relację z synem i dalsze relacje na linii męskiej w rodzinie.

W podcaście „Problemy mężczyzn wynikające z relacji z ojcem“ posłuchasz o różnych postawach ojca:

nieobecny ojciec, niedojrzały
ojciec za dobry
ojciec kat
ojciec porzucający
ojciec edypalny
Każdy z nich na swój charakterystyczny sposób może sprawić, że to niezaangażowanie w życiu dorosłym partnera będzie jego determinującą postawą.

Niezaangażowany, wycofany mężczyzna najpewniej ma taki wzór mężczyzny w swoim życiu. Nieobecność ojca zarówno emocjonalna jak i fizyczna ma wpływ na świat emocjonalnych przeżyć dziecka.

Kiedy ojciec jest obecny w życiu syna, uczy go, jak budować relacje. Jest jego przewodnikiem. Jakakolwiek powtarzająca się nieobecność ojca powoduje trudność syna w identyfikowaniu się z nim.

Syn ma różne (świadome, choć często są to nieświadome drogi), którymi w związku z tym podąża i próbuje z tą sytuacją sobie poradzić.

Jeśli nie może się zidentyfikować z ojcem, może radzić sobie w różny sposób.

Czasem wybiera wzory, które mu służą, bo w jego życiu pojawiają się ważne męskie postaci (nauczyciel, dziadek, wujek, trener). Jednak jeśli figury ojca brakuje, może poszukiwać go w destrukcyjnych działaniach (używki, sekty, ganki, działalność przestępcza). W ten sposób sam staje się nieobecny i niezaangażowany w relacje. Jego emocje są ukierunkowane gdzie indziej.

Podobnie jak ojciec wykazywać bierną postawę w związku, ale nie tylko. Może objawiać się to też trudnością w rozwijaniu swoich pasji, ambicji, osiągnięciach życiowych, kończeniu ważnych spraw. W ten sposób staje się wycofany w różnych aspektach swojego życia i związku.

Takiej postawy, przez którą przejawiała krytycyzm i kontrolę. Skutkuje to wycofaniem i zablokowaniem swojej energii agresywności (nie mylić z przemocą. W psychologii uważamy, że każdy z nas posiada cząstki agresywności, które są motorem napędowym do realizowania swoich potrzeb, stawiania granic, rozwijania się itd.)

Przejawia się to brakiem działania. Z nieświadomego lęku przed karzącą matką, w poczuciu bycia niewystarczającym wycofuje się z ważnych dla niego kawałków życia. Rezygnuje z nich.

Może bać się złości matki (w konsekwencji innych kobiet) i sam blokować swoją złość. W ten sposób może zidentyfikować się z ojcem, który możliwe, że nigdy nie postawił matce granicy i również jej się podporządkował.

Może też buntować się przeciwko kobietom, co bezpośrednio wpływa na jakość jego relacji z nimi i trudność w zbudowaniu tejże relacji.

Może uważać, że jest lepszy od niego. Choć niekoniecznie musi się to przejawiać w świadomej narracji. Zapytany, czy tak sądzi, może zaprzeczać.

Jednocześnie może radzić sobie świetnie w życiu, ale życie uczuciowe mu nie wychodzi, albo trudno mu towarzyszyć własnym dzieciom. Odczuwa samotność.

Pod jego buntem kryje się głęboka (często zaprzeczona) tęsknota za ojcem, którą wyparł, albo której zaprzeczył.

Samotność może leczyć poprzez swoje osiągnięcia, prestiż, powielanie zasobów finansowych.

Wszystko to ma zaprzeczać lękowi, że jest taki jak ojciec. Może się jednak w tym zatracić i mimo chęci zapracowywać się i tracić kontakt z tym, co wewnętrznie dla niego ważne, ale trudne.

Głód miłości może też zaspokajać poprzez nadmiarowe jedzenie. Innym razem przez atencję kobiet (flirty, wiele relacji, zdrady itd.).

Nie chodzi o to, że dzieje się to wszystko jednocześnie. Mamy różne strategie radzenia sobie. Można wychodzić z jednych i wpadać w kolejne, jeśli nie rozumie się motywu swoich działań.

To dotyczyć może sytuacji, kiedy ojciec był karzący, przemocowy, a matka nie potrafiła go ochronić przed ojcem.
W dorosłym życiu próbuje sobie radzić, ale różnie mu to wychodzi.

W związkach, nawet jeśli je tworzy, napotyka wiele trudności. Nie odnajduje się w roli ojca, ma problem z nawiązaniem emocjonalnej relacji z dzieckiem. Nie wie, jak być empatycznym ojcem, bo takiego nie miał.
Gubi się we własnych konfliktach wewnętrznych. Z jednej strony w dużym lęku o dzieci, z drugiej strony w dużych wymaganiach i opuszczeniu.

Czasem idzie ścieżką utorowaną przez ojca, zajmuje wysokie stanowiska, ale nie ze względu na swoje umiejętności, a na podporządkowanie.

Realizuje pomysły ojca na siebie. Czasem ten wyobrażony, który ułożył sobie w głowie „muszę być XXX, aby on mnie akceptował”. Choć dzieje się to bardzo nieświadomie.

Wewnętrznie towarzyszy mu uczucie, że nie jest wiele wart, nie czuje się kimś ważnym. Ten brak może wypełniać poprzez władzę, kontrolę i bunt przeciwko zaangażowaniu się w życie rodzinne.

Oczekuje, że skoro jest w takim miejscu zawodowym, to niewiele musi robić i to ona ma się zająć tym wszystkim. W ten sposób wypisuje się z uważności i obecności, która jest charakterystyczna dla związków partnerskich.

Zaniedbuje siebie, swój wygląd i higienę. Na świadomym poziomie uznając, że to nie jest najważniejsze, ale w głębi nieświadomie może czuć, że on nie jest ważny. Swoją złość kieruje ku sobie, a nie na ojca. W bierno-agresywny sposób może odrzucać kobiety i odcinać się od swojej męskości. Może też chorować na depresję.

Pierwsze widoczne trudności w zaangażowaniu pojawiają się już na etapie tworzenia związków. To tam w powiedzeniach:

• nikogo sobie nie znajdę
• tego kwiatu jest pół światu
• jeszcze się taka nie narodziła, co by mu dogodziła
• ale z niego macho, zmienia kobiety jak rękawiczki

można już zaobserwować sygnały mówiące o trudności w budowaniu relacji, jeśli powiedzenia stały się przekonaniami. Trudności te mogą wynikać z różnych aspektów, np. lęku przed bliskością, czy lęku przed odrzuceniem.
Więcej o nich pisałam w artykule „Pan niezdecydowany. Piękne początki i bolesne rozstania”.

Jednak możemy mieć też styczność z mężczyzną, który nie ma trudności w wejściu w relację. Jego trudnością jest bycie obecnym w relacji. Z różnych powodów i własnych przekazów rodzinnych wypisuje się ze swojej roli w relacjach i zawodzi.

Innym aspektem może być sytuacja, kiedy w okresie przed pojawieniem się dziecka jest wspaniale. Para spędza ze sobą czas, kochają się, są dla siebie ważni i uważni na siebie.
Jednak w momencie, gdy na świat przychodzi wyczekiwane dziecko, pojawiają się problemy.

To czas, kiedy u wielu par pojawia się wiele trudności. Ale jedną z nich może być to, że on nie jest w stanie uznać, że uwaga i odpowiadanie na jego potrzeby ze strony partnerki nieco się zmieni. I choć świadomie to rozumie, to na poziomie emocjonalnym nie jest w stanie tego przeżyć i nie ma z tym kontaktu.

Obwinia partnerkę o zbyt bliską więź z dzieckiem, za brak czasu dla niego, za porzucenie go na rzecz dziecka. Jest zazdrosny, opuszcza partnerkę, zapracowuje się, brakuje jego uwagi, jest zniecierpliwiony i w poczuciu porzucenia. Ona zaczyna dźwigać całą codzienność.

O tych i podobnych trudnościach w związku po pojawieniu się dziecka opowiadałam w podcaście „Kryzys w związku po narodzinach dziecka”.

Jednak jego postawy względem związków mogą być bardziej złożone i wynikać z głębszych trudności. Część znaczących postaw można by sklasyfikować tak:

• zostaję z mamusią
• boję się tej jedynej
• wolę się bawić niż się bać
• narcyz
• wszystko przez nią
• macho

Szczególne połączenie z kobietą kastrującą znajduje postawa „zostaję z mamusią”, „boję się tej jedynej”, „wszystko przez nią”. Rozszerzenie tego wątku znajdziesz w podcaście „Postawy mężczyzn względem związków”.

To są bezpośrednie przyczyny psychiczne, emocjonalne, wynikające z wcześniejszych doświadczeń, które mogą być powodem niezaangażowania partnera.

Mężczyzna jest w roli pasywnej i podporządkowanej względem kobiet najczęściej dlatego, że taki wyniósł schemat z przeszłości. Nie zwalnia go to jednak z obowiązku wychodzenia poza ten schemat i uczenia się postawy aktywnej.

Jeśli on jest w stanie uświadomić sobie schemat, w którym funkcjonuje – przestanie widzieć ją jako przyczynę całego zła i problemów. Musi zobaczyć, że wina leży nie tylko po stronie partnerki. On też wnosi wiele do tej relacji i z powodu swoich osobistych trudności może mieć w niej problemy, które sam generuje.

Swoją postawą prowokuje do krytyki. W niektórych, a czasem w wielu sytuacjach nie bierze odpowiedzialności.

Dopóki tego nie uzna, będzie mieć poczucie, że za wszystko odpowiedzialna jest druga strona.

Pary uwielbiają przerzucać się winą. To jest strategia dla nich na wyzbycie się odpowiedzialności każdego z nich albo poradzenie sobie z nadmiarem trudnych emocji, np. poczuciem winy.

Układ, w którym są – nie jest przypadkowy.
Choć wybrali go nieświadomie.

Dobierają się jednak w pary komplementarnie

Cokolwiek nie uważamy za złe, to czy on się nie angażuje, czy ona jest krytyczna – układ służy im do bycia w schematach. A schematy te niszczą jedną i drugą stronę.

Oboje chcą wyjść z układu, ale nie przez swoją pracę osobistą, tylko przez zmianę tego drugiego.

Wiele par żyje w takich układach całe życie – jeśli im to odpowiada, to w porządku. Jeśli natomiast chcemy budować związek partnerski, ze schematu musi zrezygnować każdy z nich.

O jej schematach pisałam w artykule „Kobieta kastrująca – jaki wpływ ma dominacja na związek” oraz w drugiej części tej serii, w artykule „Kobieta kastrująca, czy może on się nie angażuje”.

Czas zaprzestać wzajemnej na siebie nagonki i zobaczyć, że to jest coś, w czym kulturowo żyjemy od lat. Dlatego zmiana, choć trudna, jest jednak możliwa.

To wszystko zależy jednakowo od tego, czy każde z Was wyjdzie ze schematów, czy jedno w nich pozostanie. Czy każde z Was zechce coś zmienić po swojej stronie i zacząć inaczej rozmawiać?

Są aspekty, gdzie wiele jest po jego stronie. Jednak wtedy mówimy o innym typie mężczyzny, więcej możesz przeczytać w materiale „Pan niezdecydowany. Piękne początki i bolesne rozstania”.

Każdy ma tutaj coś do zrobienia.

W schematach pomaga najbardziej psychoterapia. Jednak w nauczeniu się komunikacji możesz sobie pomóc, zaczynając od małych kroków. Jednym z nich jest przyglądanie się, jak inaczej mogłaby wyglądać komunikacji. Co każdy z nich może powiedzieć w inny sposób.

Pierwszą część tego, jak zmienić komunikację opisałam w artykule „Jak przejść z roli matki do roli partnerki”, a kolejny materiał z jeszcze bardziej szczegółowymi dialogami i ich analizami pojawi się wkrótce.

Na koniec zapraszam Cię do ostatniego artykułu z serii o kobiecie kastrującej. Tym razem zajmiemy się jeszcze głębiej komunikacją i pułapkami, w które wpada para.

Co jeśli ona odpuszcza, krytykuje, ale nic się nie zmienia? On ma do niej i tak pretensje? Albo on zaczyna brać odpowiedzialność, angażować się, a jej to nie do końca pasuje? Jak wyjść z tego klinczu? Zapraszam do kolejnego artykułu – „A co jeśli nic się nie zmienia – czyli jak mężczyzna walczy o pozostanie w wygodnej roli w związku”.

Sięgnij po wsparcie – dołącz do newslettera Między Parami i pobierz bezpłatny poradnik „Sztuka rozmowy z partnerem”:

Biddulph Steve, Męskość. Nowe spojrzenie, Dom Wydawniczy Rebis, 2012

Cori Jasmin Lee, Matka niedostępna emocjonalnie. Jak rozpoznać i wyleczyć niewidzialne skutki zaniedbania w dzieciństwie, Wydawnictwo Zwierciadło, 2020

Drosio-Czaplińska Joanna, Masłowski Jacek, Czasem święta, czasem ladacznica, Wydawnictwo Agora, 2019

Eichelberger Wojciech, Zdradzony przez ojca, Wydawnictwo Drzewo Babel, 2015

Filliozat Isabelle, Jestem na Ciebie zły, ale Cię kocham, Wydawnictwo Esprit, 2017

Kwaśniewski Tomasz, Masłowski Jacek, Czasem czuły, czasem barbarzyńca, Wydawnictwo Agora, 2019

McBride Karyl, Wsparcie dla dorosłych córek narcystycznych matek, Wydawnictwo Feeria, 2022

Reichert Michael C., Jak wychowywać chłopca. Potęga relacji w kształtowaniu dobrych ludzi, Mamania, 2020

Schierse Leonard Linda, Córki i ojcowie w analizie jungowskiej, Wydawnictwo Jungpress, 2019

Stein Murray, Mężczyzna w budowie, Wydawnictwo Therapeutes, 2021

Trowell Judith, Etchegoyen Alicia (red.), Po co są ojcowie? Rozważania psychoanalityczne, Wydawnictwo Ingenium, 2015

Wolynn Mark, Nie zaczęło się od ciebie, Wydawnictwo Czarna Owca, 2022